Bebeğinizi kucağınıza aldığınız ilk haftalarda, emzirme ile ilgili birtakım sorunlar yaşayabilir; sütünüzün yeterli miktarda olmadığını düşünebilirsiniz. Bu, ilk dönemlerde oldukça sık rastlanan bir durum olsa da, sizi psikolojik açıdan oldukça rahatsız hissettirebilir. Bu yazımıza bu konuya değinecek ve anne sütünü artırmak için neler yapılabileceğine yakından bakacağız.
Anne Sütünün Az Olmasının / Kesilmesinin Sebepleri Nelerdir?
Normal şartlarda, bir annenin bebeğinin ihtiyaç duyduğundan daha az süt üretmesi nadirdir. Buna rağmen, çeşitli sebepler ile sütün miktarına ilişkin sorunlar yaşanabilir. Bu sebepleri şöyle sıralayabiliriz:
- Doğumdan sonra emzirmede yaşanan gecikmeler,
- Doğumdan sonra anne ve bebeğin ayrılmaları (özellikle erken doğum için geçerlidir),
- Doğum sırasında meydana gelen çeşitli komplikasyonlar ile annenin sağlık durumunda ortaya çıkan sorunlar nedeniyle bebeğini belli bir süre emzirememesi,
- Sarılık gibi doğum sırasında ortaya çıkan sorunlar sebebi ile bebeğin özel bakım altına alınarak anneden ayrılması,
- Östrojen içeren doğum kontrol hapı almak,
- Zamanında önce bebeği mama ile beslemeye başlamak,
- Bebeği acıktığı zaman değil, belirli saatler aralığında emzirmeye çalışmak,
- Emzirmeye ara vermek veya uzun aralıklarla gerçekleştirmek,
- Tütün mamullerini kullanmak,
- Alkol tüketmek,
- Polikistik over sendromu, hipotiroidizm, diyabet ve pre-diyabet gibi tıbbi sorunlar,
- Başta tansiyon ilaçları olmak üzere birtakım kronik rahatsızlıklar için kullanılan ilaçları düzenli bir şekilde almak,
- Meme ucu piercingleri kullanmak,
- Doğru bir biçimde gerçekleştirilmeyen meme küçültme, kist çıkarma veya mastektomi gibi meme cerrahisi işlemlerinden biri veya birkaçını geçirmiş olmak,
- Grip ve soğuk algınlığı ilaçlarını uzun süre kullanmak,
- Sinüs ve alerji ilaçları gibi psödoefedrin içeren maddeleri vücuda almak,
- Stres kontrolü yapamamak veya kaygı ve depresyon gibi ruhsal sorunlar ile boğuşuyor olmak,
- Düz veya içe dönük meme uçlarına sahip olmak.
Hangi Durumda Anne Sütünü Artırmak Gerekir?
Pek çok annenin deneyimlediği gibi, bazı hallerde, anne sütü yeterli olsa bile, bebeğin istenilen düzeyde beslenemediği düşünülebilir. Anne sütünün miktarı konusunda gerçekçi olmayan bir beklentiye sahip olmamak, doğru bir gözlem yapabilmek açısından önemlidir.
Bebekler bazen, yalnızca emme eyleminden hoşlandıkları için acıkma belirtileri gösterebilir, bu durumda da anne sütü yetersiz kalabilir. 2 saatten daha sık bir biçimde emzirmek, elbette ki süt tedariki açısından sıkıntılı bir durumdur fakat sütün artırılması ihtiyacını doğurmaz.
Sizi alarma geçirebilecek fakat anne sütünün artırılmasını gerektirmeyecek diğer haller ise şöyledir:
- Meme ucundan sızıntı gerçekleşmemesi veya çok az sızıntı olması,
- Memelerin içi boşmuş hissi yaratacak şekilde daha yumuşak bir dokuya sahip olmaya başlaması,
- Meme pompası kullanıldığında az miktarda süt gelmesi,
- Emme süresinin azalması (doğumu takip eden 2 – 3 içinde emzirme süresi azalabilir, bunun sebebi bebeğin nasıl besleneceğini öğrenmiş olmasıdır),
- Bebeğin emzirme anında telaşlı görünmesi veya ağlaması (bunun sebebi yetersizlik değil, diş çıkarma, gaz sancıları veya yorgunluk olabilir),
- Özellikle büyüme atağı sırasında bebeğin daha sık beslenmek istemesi (Bebek büyüdükçe beslenme ihtiyacı da artar, bu sütünüzü artırmanız gerektiği anlamı taşımaz).
Bebek, 24 saat içinde en az, 8 ila 12 kez meme emiyor, 4 ila 6 adet bez kirletiyor ise (özellikle de dışkının rengi açık kahverengi ve idrarı hafif sarıysa) yeterince besleniyor demektir. Bir başka deyişle, yenidoğan her hafta ortalama olarak 150 gram alıyor ve genel olarak aktif ve sağlık kalıyorsa beslenme düzeni normal olarak kabul edilir. Bu durumda, anne sütünün yeterliliği ile ilişkili bir şüphe duymanıza gerek yoktur. Bebeğinizin normal büyüme ve gelişme ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek düzeyde beslenmesi sağlanamıyor ise, anne sütünü artırmak için harekete geçebilirsiniz.
Elbette ki, bir aksiyon almadan veya endişeye kapılmadan önce hekiminizle görüşmeniz oldukça önemlidir. Yapılacak olan tıbbı kontroller ve muayeneler ile, bir sorunun gerçekten var olup olmadığına dair karar verilebilir.
Anne Sütünü Artırmak İçin Neler Yapılabilir?
Yukarıda da bahsetmiş olduğumuz belirtiler ile bir sağlık merkezine başvurmuş ve anne sütünün artırılması gerektiğine karar verilmiş ise hekimin tavsiyelerine ek olarak, şunları yapabilirsiniz:
- Bebeğinizi 24 saat içinde en az 8 kez emzirin – açlık belirtileri gösterir ise –,
- Her bir emzirme seansında bebeğin memeyi iyi bir biçimde kavramasını ve sütü memeden verimli bir şekilde almasını sağlayın,
- Her iki memeden de emzirme gerçekleştirin; iki memenin de uyarılması süt üretimini artırmaya yardımcı olur,
- Her besleme veya pompalama seansında, her iki memenin de iyice boşaltıldığından emin olun,
- Besleme seanslarının arasını 4 saatten fazla tutmayın, bebek emmek istemiyor ise meme pompası kullanın,
- Emzirme esnasında, süt akışına yardımcı olmak için göğsünüzü ellerinizle hafif bir biçimde sıkıştırın (bu aynı zamanda daha etkili emmeyi teşvik eder),
- Kaygı ve stres bozukluğundan şikâyetçi iseniz, rahatlatıcı bir ortamda emzirme işlemini tamamlayın,
- Emzirme pozisyonunun doğru olduğuna emin olun,
- Hekim önermedikçe mama takviyesi yapmaktan kaçının,
- Hiçbir öğünü kaçırmadığınızdan emin olun ve gün içinde bolca su için,
- Yeterli şekilde dinlenin ve yorgun kalmamaya özen gösterin,
- Sağlıklı ve dengeli beslenin, özellikle tam tahıllı doğal ürünleri beslenme programınıza dâhil edin.
Bunların haricinde anne sütü üretimini artırabilecek aşağıdaki yiyecek maddelerini de, öncelikle hekiminizden onay alarak tüketmeye özen gösterebilirsiniz:
- Sarımsak,
- Zencefil,
- Çemen otu,
- Doğal maya,
- Havuç,
- Rezene,
- Devedikeni tohumu,
- Yulaf,
- Hurma ve incir,
- Yeşil yapraklı sebzeler.
