Ay Ay Bebek Gelişimi | İlk 1 Yıl İçinde Bebeğiniz Neler Yapabilir?

Her yenidoğan, hem fiziksel hem de bilişsel açıdan farklı hızda ilerleme gösterse de, özellikle ilk yıl gelişimsel dönüm noktalarıyla doludur. Bu yazımızda, doğumu takip eden ilk yılda, bebeğinizin ay ay, ne türden gelişimler gösterebileceğini derledik.

Hadi başlayalım!

1 aylık bebek neler yapabilir?

Doğumu takip eden 1. ayda bebeğinizin yaptıkları, uyumak, ağlamak, yemek yemek ve kaka yapmakla sınırlı gibi görünebilir. Ancak, dünya üzerindeki ilk ayı içinde yenidoğan şu ilerlemeleri gösterir:

  • Yaklaşık 20 cm ötedeki nesneleri görebilir; tam anlamıyla olmasa da göz teması kurabilir.
  • Parlak ışıkları takip edebilir; hareket eden bir nesneye odaklanabilir.
  • Mırıldanma sesleri çıkarır ve hıçkırmaya başlayabilir.
  • Seslere tepki vermeye başlar.
  • Kollarını ve bacaklarını hareket ettirebilir.
  • Koku alma duyusu gelişir, anne sütünün kokusunu tanımaya başlar. (Bu dönemde acı ve asitli şeylerin kokusu yenidoğanı rahatsız edebilir, bu sebeple bu türden maddelerden uzak tutulmalıdır.)
  • Tüylü ve yumuşak cisimlere dokunma isteği duyar, kavrama becerisi gelişir.

2 aylık bebek neler yapabilir?

İlk ay ile kıyaslandığında 2. ayda daha fazla göz hareketinde bulunup, nesnelere daha yoğun bir biçimde odaklanabilen bebekler, aşağıdaki gelişimleri gösterir:

  • Konuşmalara dikkat kesilir; bilinçli olmasa da aktif dinleme evresine geçiş yapar.
  • Yeni hareketler, pozisyonlar denediği için kas yapısı güçlenir, tam anlamı ile kaldıramasa dahi omuzlarını ve başını istemli bir biçimde hareket ettirebilir; bacaklarını düz bir biçimde tutabilir.
  • Ellerini yumruk haline getirir ve parmaklarını emmeye başlar.
  • Tepki olarak kollarını ve bacaklarını oynatır, bu evrede hareketleri daha kontrollüdür.
  • Anne ve babanın yüzünü tanımaya başlar.
  • Renkli objelere, karmaşık desenlere ve canlı renklere yoğunlaşır.
  • Hareket halindeki bir nesneyi 180 derecelik bir açı ile takip edebilir.
  • Gülümsemeye başlar ve bıngıldama evresine (herhangi bir anlam ifade etmeyen iki heceli seslerin tekrarlandığı dönem) geçer.

3 aylık bebek neler yapabilir?

Bebeğiniz 3 aylık olduğunda, duyuları çok hızlı bir biçimde gelişim gösterir. Bu dönemde ayrıca şu ilerlemeler kaydedilir:

  • Özellikle anne ve babayla göz teması kurar, yüzlerini ve seslerini tanıyabilir.
  • Gözleriyle hareket eden nesneleri takip eder.
  • Bazı sesleri, hareketleri ve ifadeleri taklit eder.
  • Kendi sesini duyduğunda gülümsemeye başlayabilir.
  • Başını tam anlamıyla dik tutamasa da kaldırabilir; ellerini açıp kapatabilir.
  • Vücudu anne ya da babası tarafından dik tutulduğu durumda ayaklarıyla yere ya da üzerinde bulunduğu zemine bastırır; bunlar yürüme provalarıdır.
  • Tutma ve kavrama kabiliyeti geliştiğinden bir oyuncağı eline alıp sallayabilir.

4 aylık bebek neler yapabilir?

Dünyayı tüm duyuları vasıtasıyla kavramaya başlayan bebeğiniz, 4. ayda aşağıdaki gelişimleri gösterir:

  • Çevresindeki konuşmaları dinleyerek, taklit etmeye başlar. Bu dönemde çeşitli sesler çıkararak, bilinçsiz bir biçimde konuşma provası yapar.
  • Çevresinde olup biten eğlenceli durumlara gülerek karşılık verir.
  • Nesneleri kavrar ve ağzına götürür; bu bir keşfetme dönemine işaret eder.
  • Uzaktaki nesnelere ve kişilere odaklanabilir.
  • Düz bir zemindeyse, yuvarlanma hareketleri yapabilir.
  • Diş çıkarmaya başlar; bu süreç biraz sancılı olabileceğinden, diş çıkarma halkaları almanız önerilir.

5 aylık bebek neler yapabilir?

5 aylık bebek, çeşitli hareket kabiliyetleri kazanarak, bir dizi kullanışlı beceri elde eder. Bebeğinizin 5. ayda gösterdiği diğer gelişimler ise şöyledir:

  • Farklı renkleri ayırt etme yeteneği gelişir; bu dönemde, yalnızca parlak renkli cisimleri değil, pastel renkli objeleri de fark edebilir.
  • Nesneleri sıkı bir biçimde kavrar ve yakalayıp kendine çekebilir.
  • Dış dünyadaki seslere karşı ilgisi artar; bir ses duyduğunda başını çevirmeye başlar.
  • Çevresindeki sesleri ve konuşmaları yakından takip eder, belirli sesleri taklit etme eğilimi gösterir.
  • Tüm parmaklarını kullanma becerisi geliştirir, almak isteği nesneye iki eliyle uzanır, tutup kendine çeker.
  • Yuvarlanır ve hatta bir yandan diğer yana sallanarak emekleme evresine giriş yapar. (Bebeğiniz 6 aydan sonra dahi yuvarlanma hareketleri gerçekleştirmiyorsa bir uzmanla görüşmeniz gerekir.)

6 aylık bebek neler yapabilir?

6 aylık bebekler, “büyüme atağı” olarak adlandırılan bir süreçten geçerek, bir ayda yaklaşık 1 kilo alır ve bu evrede, önceki aylara göre daha sık beslenmek isteyebilir. Birkaç gün süren bu atağın haricinde, bebeğiniz 6 aylık olduğunda şu gelişmeleri gösterir:

  • Tam anlamı ile dengede duramasa da destek ile oturur pozisyona geçebilir.
  • Derinlik algısı geliştiğinden, kendinden uzakta duran nesnelere odaklanabilir; yakındaki nesneleri daha yakından incelemek isteyebilir.
  • Seslere hızlı tepki verir ve bir şey duyduğunda başını çevirerek sesin geldiği yöne doğru bakar.
  • Kadın, erkek ve çocuk seslerini birbirinden ayırt etmeye başlar.
  • Çevresindeki objelere, hatta kendi vücuduna sıklıkla temas ederek dokunma duyusunu geliştirir.
  • Arkadan öne ve önden arkaya olmak üzere yuvarlanma hareketi yapar.
  • Belirli sesleri (dadadada, babababa, mamamama, vb.) tekrar tekrar çıkararak konuşma provası yapar.
  • Nesneleri bir elinden diğerine geçirmeye başlayabilir.

7 aylık bebek neler yapabilir?

Hareket anlamında yavaş yavaş bağımsızlığın kazanıldığı 7. ayda bebek, duyularını ve becerilerini geliştirmeye devam eder. 7 aylık bir bebek ayrıca şunları yapabilir:

  • Dik bir duruş sergileyemese de herhangi bir yardım almadan kendi başına oturabilir.
  • Beyninin ses işleme ile ilişkili kısımları geliştiği için, çeşitli sesleri tam olarak işleyip anlayabilir.
  • Sesleri taklit etme dürtüsü artar, çevresindeki sesleri dikkatle dinler ve kimin konuştuğunu ayırt edebilir.
  • Parmaklarını ayrı ayrı hareket ettirmeyi öğrenir.
  • Çeşitli sesler çıkararak ebeveynlerinin dikkatini çekmeyi başarır.
  • Gözleri uzaktaki nesneleri net bir biçimde görebilir.

Bu dönemde ayrıca, bebeğiniz pek çok nesneye (özellikle renk ve şekil açısından farklı olan) dokunma isteği içine girer.

8 aylık bebek neler yapabilir?

Kendi başına oturmayı başaran bebek, 8. ay ile beraber özellikle hareket türleri açısından kendini geliştirir. Yuvarlanma, oturma, çömelme ve sallanma gibi hareketleri gerçekleştirebilen 8 aylık yavrunuz, bu dönemde ayrıca şu ilerlemeleri de gösterir:

  • Emeklemeye hazırlanır (henüz emeklemeye başlamadıysa).
  • Mutluluğunu çeşitli hareketler (el çırpma, gülümse) ile ifade edebilir.
  • Başta mobilyalar olmak üzere, çevresindeki cisimlerden tutunarak ayağa kalkmaya çalışabilir.

9 aylık bebek neler yapabilir?

Tanıdık yüzleri ve nesneleri algılama konusunda ciddi anlamda ilerleme kaydeden 9 aylık bebeğiniz, “nesne kalıcılığı” olarak tabir edilen hatırlama ve arama sürecine giriş yapar. Bunların haricinde ise, 9. ayda sizi bekleyen gelişmeler şöyledir:

  • Çevresinde sıklıkla sarf edilen “biberon,” “anne,” “baba,” “evet” ve “hayır” gibi sözcükleri tanıyabilir, anlayabilir.
  • Emeklemeye başlar (6 – 10 ay içinde emekleme beklenir).
  • Ayağa kalkabilmek için kanepeye veya sehpaya tutunabilir.
  • Oyuncaklarıyla oynamak için uzun süre ebeveyn desteği olmadan oturabilir.
  • Oyuncaklarıyla oynamak için özgürce ellerini kullanır.
  • İşaret ve başparmağını kullanarak çevresindeki nesneleri toplayabilir.
  • Daha önceki aylarda çıkarmakta oldukları anlamsız sesleri ebeveynlerini tanımlamak için kullanabilir.

10 aylık bebek neler yapabilir?

10 aylık bir bebek, yalnızca sürekli tekrar edilen sözcükleri tanımakla kalmaz, aynı zamanda çevresindeki farklı insanların seslerini de ayırt edip, tanıyabilir. 10. ayda karşılaşabileceğiniz diğer ilerlemeler şöyledir:

  • “Anne” ve “baba” gibi ilk sözcükleri söyleyebilir.
  • Önemli olduğunu bildiği seslere dikkat edebilir ve önemli olmayanları görmezden gelebilir.
  • Oyuncaklar ile nasıl oynayacağını bilir; onları özelliklerine göre kullanılır. (Örneğin, bir çıngırağı olduğunda sallar, düğme görür ise basar.)
  • Herhangi bir destek olmadan istediği kadar oturabilir.
  • Evdeki mobilyalara tutunarak ayağa kalkabilir.
  • Baş ve işaret parmağı yardımıyla bir şeyleri kavrayabilir, ayrıca, işaret parmağını belirli şeyleri işaret etmek için kullanabilir.

11 aylık bebek neler yapabilir?

Geçtiğimiz birkaç ayda, ayağa kalkmak da dâhil olmak üzere ciddi hareket kabiliyeti kazanmış olan bebeğiniz, 11. ayda dünyayı iyiden iyiye keşfetmeye başlar. Bu dönemde “küçük kâşif” ayrıca şunları yapabilir:

  • Net bir biçimde görebilir, hareket eden nesneleri sorunsuz bir biçimde gözleriyle takip edebilir.
  • İşitme becerisi geliştiğinden iyi bir dinleyici haline gelerek, çevresinde olup bitenler hakkında basit çıkarımlar yapabilir.
  • Emekleme konusunda ilerleme kaydeder; yürümeye başlayıncaya değin bir yerden bir yere emekleyerek gider.
  • Birkaç duyusunu aynı anda çalıştırabilir, hem görme hem de işitme duyularına hitap eden aktivitelere yönelebilir.
  • Desteksiz bir biçimde ayakta durabilir, bu dönemde mobilyalardan destek almayı da bırakır.
  • Nesneleri tanıyabilir ve “Nerede?” sorusuna işaret ederek cevap verebilir.

11 aylık bebek ayrıca, parmaklarını birbirinden bağımsız bir biçimde kullanmayı öğrendiğinden, dürtme, çekme, yırtma gibi eylemleri de gerçekleştirebilir.

12 aylık bebek neler yapabilir?

Doğumu takip eden 12. ayda artık yaşını doldurmaya yaklaşan bebek, beden dilini kullanarak ebeveynleri ile iletişime dahi geçebilir. Gelişimsel açıdan bir dönüm noktası olarak adlandırabileceğimiz 12. ayda ayrıca şu ilerlemeler görülür:

  • Desteksiz bir şekilde oturabilir, çevresindeki nesnelere ulaşmak için oturur pozisyondayken dönebilir.
  • 1 yaşına ulaştığında, desteğe ihtiyaç duymadan birkaç dakika ayakta durabilir.
  • Doğru telaffuzu sağlayamasa da “anne” ve “baba” gibi kelimeleri bilinçli bir şekilde söyler.
  • Karmaşık olmayan “bak,” “dur,” “ye” gibi komutları anlayabilir.

Bunların haricinde, bebeğiniz 1 yaşına geldiğinde yürümeye başlayabilir. Bu dönemde, bebekler arasında bu beceriyi kazanma ihtimali %25 olarak kabul edildiğinden, henüz yürümeye başlamadıysa endişe etmenize gerek yoktur. Ancak 17. ay dolmasına rağmen bu konuda herhangi bir gelişme olmazsa, hekiminizle iletişime geçmeniz önerilir.

Sorularınızı ve düşüncelerinizi bizimle paylaşabilirsiniz:

Yorum & Soru Bırakın

Anne Rehberi
Logo