Tüm çocuklar geliştirilmesi gereken farklı yeteneklere sahiptir; ancak bu yetenekleri keşfetmek ebeveynler için her zaman kolay değildir. Bu yazımızda, çocuğunuzun doğuştan var olan becerilerini nasıl ortaya çıkarabileceğinize değineceğiz.
İşte çocuğunuzun yeteneklerini keşfetmeniz için bazı ipuçları:
Çocuğunuzun fikirlerine ve isteklerine karşı açık olun
Ebeveynler bazı durumlarda, yaşamlarının geçmiş dönemlerinde heves edip yapamadıkları bazı faaliyetleri çocuklarının gerçekleştirmesini isteyebilir. Bu masum bir istek gibi görünse de, bu durum, çocukların kendine özgü ilgi alanları ve tutkularını görmezden gelmeye sebebiyet verebilir.
Uzmanlara göre, yeteneklerin keşfedilmesi yolculuğunda, ebeveynlerin kendi isteklerini bir kenara bırakması, objektif olmaları için elzemdir. Bu sebeple, çocuğunuzun hangi alanlarda yetenekli olduğunu belirlerken bir adım geride durmaya ve yolu onun göstermesine izin vermeyi deneyin. Bunu yaparken, fikirlere açık olun ve gerçek ilgi alanlarını ortaya çıkarmak için, size çekici gelmese dahi her olasılığa bir şans verin.
Çabayı ve başarıyı övün
Yeteneklerin keşfedilmesi belirli bir sürece işaret eder; bu süreçte, becerilerin üzerinde çalışılması ve keskinleştirilmesi gerektiğinden, çabayı ve küçük zaferleri övmek oldukça önemlidir. Ancak, uzmanlar övülmesi gerekilen şeyin “doğal yetenek” değil, çocuğun başarı elde etmek için gösterdiği istek olduğu konusunda hemfikirdir.
Öyle ki, hayatının başlarındaki bir “bireyi” sahip olduğu, doğuştan gelen bir yetenek için övmek, çok da doğru bir yaklaşım değildir, çünkü, bunlar kişilerden bağımsız olarak var olan birer “hediyedir” ve çaba ile kazanılamaz. Fiziksel görünüm gibi, doğal bir yetenek de kimsenin takdir edebileceği bir şey değildir.
Bu nedenle, çocuğun hangi alanda becerikli olduğunun keşfinin ardından çabayı ve sıkı çalışmayı övmek, sahip olduğu beceriyi geliştirmenin püf noktasıdır; bu yolla ayrıca olumlu bir karakter özelliği kazanması da sağlanabilir.
Mükemmele değil, ilerlemeye odaklanın
Hayatın her alanında olduğu gibi, yeteneklerin keşfi noktasında da mükemmeliyetçi olmak pek iyi bir fikir değildir; bunun yerine pratiğe ve ilerlemeye odaklanmak önerilir.
Çocuğunuzun hangi alanda yetenekli olduğunu keşfettiğinizde, yapmanız gereken şeylerden biri, pratiğin önemine dikkat çekmektir. Öyle ki, müziğe ilgisi olan bir çocuğun, ortaya gerçek bir müzik eseri çıkarabilmesi için yıllar boyunca çalışması gerekebilir.
Ancak, bazı durumlarda birtakım faaliyetlere odaklanarak pratik yapmak, çok hızlı ilerleyen bir sürece işaret etmeyebilir, bu durumda çocuklar yeterince hızlı gelişmediklerini hissedip olumsuz duygulara kapılabilir. Böyle zamanlarda, sıkı çalışmanın önemine vurgu yaparak, ebeveyn olarak cesaretlendirici olmanız oldukça önemlidir; çocuğunuza mükemmelliğin bir hedef olmadığını hatırlatmanız iyi bir fikirdir.
Müdahaleci olmayın; rehber olun
Pek çok çocuk gelişimi uzmanına göre, yeteneklerin keşfedilmesinin akabinde, ebeveyn olarak, bir adım geriye çekilerek, gelişimi izlemek gerekmektedir. Bu süreçte, müdahaleci bir “dış etki” olmak yerine, çocuğunuzun motive kalması için ihtiyaç duyduğu “rehber” olmanız önerilir.
Rehber olmak, şiddetli ve olumsuz eleştiriden kaçınarak, ihtiyaç halinde destek vermek anlamı taşır. Daha önce de bahsetmiş olduğumuz gibi, çocuğunuzun yeteneğini nasıl keşfedeceğinizi öğrenmek, potansiyel fikirleri, yetenekleri ve ilgi alanlarını ortaya çıkarmak biraz zaman alabilir. Bu dönemde, mükemmeliyetçi tavırdan uzak kalarak, çocuğunuzun önsezilerine güvenmeniz ve gelişim hızı ile ilgili baskı oluşturmamanız önemlidir.
Sağlıklı bir ebeveyn-çocuk ilişkisini teşvik edin
Ebeveynler elbette ki çocuklarını mümkün olan en iyi şekilde desteklemek ister, ancak kuralların, disiplinin ve günlük hayatın koşuşturmacasının yoğun olduğu bir ortamda, bu istek gerçek hayatta karşılığını bulamayabilir. Bu nedenle, yeteneklerin keşfedildiği erken dönemde, ebeveynlerin hatalara, aksiliklere ve gelişim ile ilişkili problemlere karşı olumsuz bir tavır takınmak yerine, sevgi dolu ve desteğe dayalı sağlıklı bir ilişki kurmaları çok önemlidir.
Aksilikler ve çatışmaların baş gösterdiği dönemlerde sakin kalmak, ebeveyn olarak size güveni güçlendirirken, öğrenme için güvenli bir alan da sağlar. Çocuğunuza, hata yaptığında bile onu kabul ettiğinizi ve sevdiğinizi göstererek, mevcut becerilerini geliştirmesi için uygun ortamı sunabilirsiniz.
Hata yapmanın sorun olmadığına dikkat çekin
İlgi duyduğu alanı seçtikten sonra, bu alanda yeterince hızlı ilerleyemez veya hata yapar ise çocuklar, kolay bir şekilde hayal kırıklığına uğrayabilir.
Hayal kırıklıklarının yeteneklerin ortaya çıkmasını engellemesine izin vermemek için, uzun vadeli hedefler ve kazanımlar hakkında bilgi vermeniz oldukça önemlidir. Bu noktada ayrıca, istinasız bir şekilde yeryüzündeki herkesin hatalar yaptığını ve hatalardan ders çıkardığı fikrini aşılamanız da ayrıca önerilir. Unutmamak gerekir ki, başarısızlık büyümek için gereklidir ve çocuğunuz bu temel yaşam dersini özümsediğinde, hataların ilerlemek için bir fırsat olduğunu anlayacaktır.
Baskı yapmaktan kaçının
Günümüz dünyasında, birden fazla aktiviteye katılıp, birden fazla alanda (sanat, spor vb.) kendini geliştirme telaşında olan çocuklar ve buna teşvik eden anne – babalar övülmektedir. Ancak pek çok uzman, çocukları “yetenekleri keşfetmek” adı altında yoğun bir programa dâhil etmenin ve yaşıtları ile rekabete sokmanın doğru bir yaklaşım olmadığına vurgu yapmaktadır.
Elbette ki çocuğunuz birden çok alanda yetenekli olabilir ancak durum bu değilse, onu birçok farklı aktiviteye katılmaya zorlamaktan kaçınmanız ve yaptığı faaliyette “en iyisi” olmasını beklememeniz önerilir. Öyle ki, desteklemek gereklidir ancak rekabet ortamı yaratmak ve baskı oluşturmak, herhangi bir kazanım getirmeyecektir.
Yeteneklerini gelişmesi için ihtiyaç duyduğu fırsatları çocuğunuza sağlayın
Bir becerinin gelişmesi için belirli koşulların sağlanması gerekir; aksi takdirde, verimli yıllar geride kalırken, çocuğun yeteneği baskılanmış olabilir.
Tam potansiyele ulaşmaya geç kalmamak için, ilgi alanın keşfedilmesinin akabinde, yeteneği geliştirecek olan fırsatları sunmak önemlidir. Örneğin, çocuğunuzun perküsyona karşı bir ilgisi / yeteneği var ise, bu durumda küçük bir bateri seti alabilir ve onu destekleyebilirsiniz. Aynı durum, tüm sanat ve spor dalları için de geçerlidir.
