Kadın bedeni ve doğuma ilişkin süreçler söz konusu olduğunda, çelişkili bilgiler nedeniyle neyin “normal” olduğunu veya vücudunuzun neye ihtiyacı olduğunu bilmeniz zor olabilir. Birçok kadın gibi, vücudunuzda neler olup bittiğini; sağlıklı olup olmadığınızı merak ediyor ve var ise sorunlarınızı ortadan kaldırmak istiyorsanız, bir kadın doğum uzmanına başvurmanız gerekir. Ancak, sağlık kontrolleri sırasında hangi soruları soracağınız da önemlidir.
Bu yazımızda, kadın doğum hekiminize sormanız gerekenleri derledik; hadi başlayalım!
Regl ile ilgili sorular
Adet döngüsü tipik olarak 8 ila 15 yaşları arasında başlar ve menopoza girene kadar devam eder. Genel olarak, kanama yaklaşık 3 ila 5 gün sürer ve buna kramp, aşerme, yorgunluk, bel ağrısı veya ruh halinizdeki değişiklikler eşlik edebilir. Aşağıda, adet döngünüz hakkında kadın doğum hekiminize sormanız gereken bazı önemli sorular bulunmaktadır.
- Normal bir adet döngüsü nasıl olur?
Kan akışının yoğunluğu ve süresi de dâhil olmak üzere, adet döngüsü her kadında farklı özellik gösterir; regl döngünüz, hormonlara, aktivite seviyelerine, beslenme programına veya diğer sağlık/yaşam tarzı faktörlerine bağlı olarak dalgalanma gösterebilir. Bu dalgalanmaların nedenini öğrenmek, ciddi bir adet düzensizliği var ise bununla ilgili çeşitli testler yaptırmak için kadın sağlığı hekiminizle görüşmeniz elzemdir.
- Ne sıklıkla adet görmeliyim?
Tipik olarak, hamile olmayan bir kadın, menopoza dönemine geçiş yapıncaya değin, ayda bir kez düzenli olarak adet görür. Bir veya daha fazla adet dönemi kaçırırsanız, bu durum, perimenopoz (menopoza geçiş dönemi), hamilelik, stres veya sağlığınızdaki veya yaşam tarzınızdaki diğer değişikliklerin bir işareti olabilir. Altta yatan nedeni öğrenmek ve ciddi bir sorunun olup olmadığını teyit etmek adına sağlık uzmanınızla görüşmeniz önemlidir.
- Düzensiz regl dönemleri için endişelenmem gerekir mi?
Düzensiz adet döngüsüne (21 günden daha kısa veya 35 günden daha uzun aralıklarla meydana gelen adet dönemleri, arka arkaya üç aydan fazla adet görmeme veya adetler arasında kanama/lekelenme şeklinde ortaya çıkar) sebep olabilecek birçok farklı faktör vardır.
Yaşla birlikte gelen yaşam tarzı değişiklikleri (perimenopoz gibi), hormonal dengesizlikler, endometriozis, pelvik inflamatuar hastalık, polikistik over sendromu ve stres adet düzensizliğine sebebiyet verebilir. Sorunun ana kaynağını öğrenmek, regl düzensizliğini ortadan kaldırmak için önemlidir. Bu sebeple, kadın doğum uzmanınıza başvurarak, göstermekte olduğunuz semptomların ne derece ciddi olduğunu öğrenmek için yukarıdaki soruyu sorabilirsiniz.
- Menopoza ne zaman girerim?
Regl döneminin sonu anlamına gelen menopoz kademeli biçimde ilerleyen bir sürece işaret eder. Ortaya çıkış yaşı 51 olarak kabul edilirken, 30’lu yaşlar ile 60’lı yaşlarda görülebilir.
Aile öyküsü ve tıbbi sorunlar hakkında sağlık uzmanınızla konuşmak, ne zaman menopoza gireceğinizi veya hangi semptomları göstereceğinizi tahmin etmenize yardımcı olabilir.
Güvenli cinsel birleşme ile ilgili sorular
Cinsel olarak aktifseniz, kadın doğum hekiminizle gebelikten korunma ve güvenli cinsel birleşme seçeneklerini tartışmanız önemlidir. İstenmeyen hamileliklerin önüne geçmenin yanı sıra, bilindiği gibi, jinekologlar cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan kaçınmak için de çeşitli öneriler verir.
Aşağıda kadın doğum hekiminize güvenli cinsel ilişki ile alakalı sorabileceğiniz sorular bulunmaktadır.
- Gebelikten korunma yöntemleri nelerdir?
Hamileliği ve/veya cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemede, hem erkekler hem de kadınlar için birkaç farklı koruma seçeneği mevcuttur. Bu koruma seçeneklerinden en yaygın olanları bariyer doğum kontrol yöntemleri (örneğin prezervatif), doğum kontrol hapları ve uzun etkili geri dönüşümlü kontraseptiflerdir (RİA gibi).
Bir enfeksiyonu ve/veya istenmeyen hamileliği önlemeye yardımcı olmak için vücudunuz için en iyisinin ne olduğunu bulmak adına kadın doğum hekiminizle görüşmeniz gerekir.
- Hamilelikten korunmak için herhangi bir aşıya ihtiyacım var mı?
Cinsel olarak aktifseniz, jinekoloğunuzun cinsel yolla bulaşan çeşitli enfeksiyonlara yakalanma riskinizi azaltmak için aşı önerebilir. Şu anda, HPV ve hepatit B’den kaynaklanan enfeksiyonlara karşı korunmak için aşılar mevcuttur.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı ne sıklıkla test yaptırmalıyım?
Cinsel yolla bulaşan birçok hastalık asemptomatik olabilir; bunun anlamı, vücudunuzda enfeksiyon bulunmasına rağmen uzun bir süre boyunca hiçbir semptomunuzun olmamasıdır. Bununla beraber, belirtilerinizin olmaması, enfeksiyonun daha az zararlı olduğu anlamına gelmez.
Günümüzde uzmanlar, cinsel açıdan aktifseniz, yaşınıza da bağlı olacak şekilde yılda en az 1 kez test yaptırmanızı önerir. Sizin için en doğrusunun ne olduğuna ise kadın doğum hekiminiz karar verir; bu sebeple test ve tarama ile ilişkili soru sormayı ihmal etmeyin.
Jinekolojik kanserler ile ilgili sorular
Kadın doğum hekiminize soracağınız bir diğer soru, jinekolojik kanserlerle ilgili olmalıdır.
Pek çok uzman, özellikle de konu kanser olduğunda, jinekolojik sağlık muayenesinin her yıl en az 1 kez, bir sorununuz olmasa dahi yapılması gerektiğini belirtir. Bu muayeneler, vücudunuzdaki değişimleri takip etmenin, fiziksel, cinsel veya üreme sağlığınız hakkında sorularınızın yanıtlarını almanın harika bir yoludur. Aşağıda, bir sonraki check-up’ınızı yaptırdığınızda aklınızda bulundurmanız gereken bazı soruları listeledik.
- Meme kanseri riskimi azaltabilir miyim?
Dünya genelinde, meme kanseri riski yaklaşık %12 olarak kabul edilir. Bu riski azaltmanın veya meme kanserini önlemenin bir yolu olmamakla beraber erken teşhis tedavi sürecinde büyük fark yaratabilir. American College of Obstetricians and Gynecologist’e göre, 40 yaşından itibaren düzenli mamografi taraması, ortalama riskli kadınlarda meme kanseri mortalitesini azaltmaktadır.
Uzmanlar, kadınların meme kanserinin belirti ve semptomlarını öğrenmelerini tavsiye etmektedir; bu sebeple, göğüslerde ağrı, kitle, meme başı akıntısı veya kızarıklık gibi, vücudunuzda herhangi bir değişiklik fark ettiğinizde, kadın doğum hekiminizle görüşmeniz elzemdir.
- Kansere karşı hangi testleri ve taramaları yaptırmalıyım?
Yaşam tarzınıza ve yaşınıza bağlı olarak, kadın doğum hekiminiz yıllık muayeneniz sırasında farklı testler veya taramalar önerebilir.
Jinekolojik kanserlere (rahim ağzı/serviks, rahim/endometriyum, yumurtalık/over ve dış genital organ – vulva ve vajen) karşı düzenli kontrol yaptırmanın amacı, herhangi bir semptom göstermiyor dahi olsanız vücudunuzda “her şeyin yolunda olup olmadığını” araştırmaktır. Bu sebeple, hekiminize hangi türden testleri rutin bir biçimde yaptırmanız gerektiğini sormanız önerilir.
Özellikle, plansız kilo kaybı veya kilo alımı, olağandışı akıntı ve ruh halinde ciddi değişiklikler fark ederseniz, bu konuda neler yapabileceğinizi hekiminize sormanız hayati önem taşır. Toplumda gittikçe yayılan jinekolojik kanserlere karşı tarama yaptırmak, fiziksel sağlığa yarar sağladığı gibi, endişeyi ortadan kaldırmaya da yardımcı olur.
Hamilelik süreciyle ilgili sorular
Bebek sahibi olmaya karar vermek büyük bir karardır, ancak, bazı durumlarda gebe kalmak bir sorun haline gelebilir. Yaşınız, partnerinizin yaşı, doğurganlık durumunuz ve hormonlar ve daha birçok faktör ne zaman gebe kalacağınızı belirlemede rol oynar. Kadın doğum hekiminiz, hem doğum öncesi sürece etki eden bu gibi etmenleri inceler, hem de hamilelik oluşur ise bu dönemde neler yapacağınız konusunda rehberlik eder.
Jinekoloğunuza hamilelik süreçleriyle ile ilgili sormanızı önereceğimiz sorular şöyle:
- Doğurganlığımı artırmak için ne yapabilirim?
Ortalama 28 günlük bir regl döngüsü söz konusu olduğunda, yumurtlama tipik olarak 11. ila 21. günler arasında gerçekleşir. Gebe kalmak için “doğurganlık penceresi” olarak tabir edilen bu dönem oldukça önemlidir. Bu sebeple, kadın doğum hekiminize başvurduğunuzda, sizin için hangi tarihlerin en iyi sonuç vereceğini öğrenmek adına yukarıdaki soruyu yöneltebilirsiniz. Öyle ki, doğurganlığınızı nasıl artıracağınız konusunda en iyi tavsiyeleri jinekoloğunuz verir.
- Sağlıklı bir hamilelik için neler yapmalıyım?
Sorunsuz bir hamilelik dönemi geçirmek ve bebeğinizi sağlıklı bir şekilde kucağınıza almak için dengeli bir beslenme düzeni, anne adayları için geliştirilmiş egzersiz programları, çeşitli besin takviyeleri ve vitaminler önemlidir, ancak bunlara ilişkin öneriler almak için düzenli bir biçimde kadın doğum hekiminize görünmeniz de elzemdir. Rutin kontroller sırasında, hekiminiz, var ise kullanmakta olduğunuz ilaçları düzenleyecek ve sağlığınızı zirvede tutmanız için neler yapmanız gerektiğini size iletecektir.
Unutmayın ki bebeğinizi sağlıklı kılmak için ilk kural, sizin sağlıklı olmanızdır.
- Doğuma hazır olup olmadığımı nasıl anlarım?
Hamileliğiniz sırasında, doğum belirtilerinin neler olduğunu bilmek ve bunları nasıl hissedeceğiniz konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir. Vajinal veya sezaryen olsun, hangi türden doğum yapacak olursanız olun, yakın gelecekte sizi neler beklediğini ve neyin “normal” olduğunu kadın doğum hekiminizden öğrenmeniz gerekir.
Ayrıca her aşamadan haberdar olmak ve doğum için hastaneye ne zaman gideceğinize karar vermek adına jinekoloğunuzla görüşmeniz önerilir.
- Doğum sonrası kanamam olması normal mi?
İster vajinal doğum, ister sezaryen olsun, doğumdan sonra vajinal akıntı ve kanamanız olabilir. Doğum sonrası kanama genellikle doğumdan hemen sonra en ağır olanıdır – ancak devam ederse, her şeyin normal olup olmadığını kontrol etmek için sağlık uzmanınızı aramalısınız.
- Ne kadar süre boyunca bebeğimi emzirmem gerekir?
Emzirmenin hem yeni doğanlar hem de anneler için birçok faydası vardır. Anne sütü çoğu yenidoğan için en iyi besin kaynağıdır ve anne sütünde bulunan antikorlar onu birçok hastalık türünden korumaya yardımcı olur. Emziriyorsanız, çoğu uzman bunu altı aya kadar yapmanızı önerir, ancak bu süre vücudunuza ve bebeğinizin özel ihtiyaçlarına göre değişebilir.
